شناخت عسل طبیعی
عسل 1- راه و روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی چیست؟ معیار و ملاک تشخیص کدامند؟ قبل از هر چیز به عقاید نادرستی که درباره عسل طبیعی و مصنوعی وجود دارد می پردازیم: این عقیده غلط است که می گویند: عسل طبیعی شکرک نمی زند (رس نمی کند). این عقیده غلط است که می گویند: عسل خوب، خالص و طبیعی فقط به رنگ کهربایی تیره است. این عقیده غلط است که می گویند: عسل طبیعی سفت بوده و باید کش بیاید. این عقیده غلط است که می گویند: اگر عسل طبیعی 24 ساعت در یخچال گذاشته شود نباید شکرک بزند. این عقیده غلط است که می گویند: اگر قاشقی از عسل طبیعی برداشته شود لزوماً باید بصورت باریکه ای ممتد باشد و قطع نشود. این عقیده غلط است که می گویند:کبریت گرفتن کنار عسل، ریختن چند قطره روی روزنامه، ریختن چند قطره برای مورچه و .... راه تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی است. اما راههای تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی به صورت زیر است: الف- عسلی که قیمت واحد هر کیلو از آن زیر 10 هزار تومان باشد با احتمال بسیار بسیار زیاد تقلبی است زیرا هزینه تولید یک کیلو عسل طبیعی بیشتر از این مقدار می باشد.(طبق نظر بیشتر اعضای اتحادیه زنبورداران) بنابراین کلیه عسل هایی که قیمت یک کیلو از آن یک یا دو هزار تومان است (مانند عسل هایی که به نام خوانسار و چینی بازار را فراگرفته اند) بی شک تقلبی (صنعتی یا شبه طبیعی هستند.) ب- عسلی که رس کرده است به شرط آن که رس آن با حرارت غیر مستقیم (که در سوال بعدی توضیح می دهیم) به آسانی باز شود، صد در صد طبیعی است. به همین دلیل است که خریداران حرفه ای ( با تناژ بالا ) عسلی را انتخاب می کنند که رس کرده باشد. ج- از فروشنده عسل برگه آزمایشگاه بخواهید. فروشنده عسل طبیعی ترسی ندارد که عسل خود را به آزمایشگاه ببرد. در صورتی که در تناژ بالا عسل می خرید حتما نمونه ای از عسل را به آزمایشگاه ببرید و از این سه عامل مطمئن شوید (برگرفته از کتاب عسل درمانی) : ساکاروز زیر 5 درصد- رطوبت زیر 18.6 درصد- پی هاش (PH) بین 3.42 الی 6.10 د- از فروشنده گل عسل طبیعی را سوال کنید. اگر جواب مشخصی نداد به او شک کنید. عسل هر گیاه تاحدودی رنگ و بوی متناسب با آن گیاه را دارد. البته دقت کنید که برای تازه کارها رنگ، بو ، مزه و غلظت نمی تواند ملاک خوبی برای تشخیص عسل اصل از تقلبی باشد. هـ) هر عسل طبیعی خواص درمانی مخصوص به خود را دارد که پس از دوره ای از مصرف باید بتوانید اثرات آن را حس کنید. خواص درمانی عسل های طبیعی کوهستان در سایت اصلی آمده است. توصیه می شود که فقط از فروشندگان معتبر عسل تهیه فرمائید و به تبلیغات و عقاید غلط موجود در بین مردم توجهی نکنید. 2- چگونه عسل طبیعی رس کرده یا شکرک زده را مایع کنیم؟ یک ظرف فلزی برداشته و دو سوم آن را آب کنید. یک تخته یا سنگ کوچک ته ظرف قرار دهید و شیشه عسل رس کرده را بر روی تخته یا سنگ قرار دهید. اکنون ظرف را با ملایمت حرارت بدهید تا دما به 60 الی 70 درجه برسد. پس از مدتی مشاهده خواهید کرد که رس عسل کم کم باز می شود و عسل از حالت جامد به مایع تبدیل می شود که نشانه طبیعی بودن عسل است. مواظب باشید که شیشه عسل بیش از اندازه حرارت نبیند زیرا برخی خواص عسل از دست می رود. ضمنا شیشه داغ را یکدفعه در آب سرد قرار ندهید که باعث ترک خوردن آن می شود. 3- چرا برخی از عسل های موجود در بازار اصلا شکرک نمی زنند؟ آیا این عسل ها خالص هستند؟ در جواب باید گفت اصولا این دسته از عسل ها یا تقلبی هستند و یا عسل هایی طبیعی هستند که عملیات خاصی بر روی آن ها انجام شده است. این عملیات شامل حرارت دادن و افزودن جوهر لیمو و مواد نگهدارنده می باشد که در هر صورت بر روی طعم و خواص عسل تاثیر منفی می گذارد، بنابراین این عسل ها خالص نیستند و حتی اگر این عسل ها به صورت مستقیم و یا بدون کنترل حرارت دیده باشند، ماده هیدروکسی متیل فورفورال در آنها پدید می آید که اگر میزان آن در عسل زیاد شود، مصرف عسل خطرناک می شود. 4- عسلی به نام عسل ممتاز صادراتی خریده ام ولی پس از دو هفته هنوز شکرک نزده است . آیا این عسل طبیعی و خالص است؟ شما گفتید که عسل اصل و واقعی شکرک می زند پس آیا می توانم نتیجه بگیرم که فروشنده عسل تقلبی یا مصنوعی به من داده است؟ باز شما از صحبت های ما درباره عسل تقلبی ( مصنوعی ) و عسل اصل و طبیعی نتیجه گیری اشتباهی داشتید. دکتر شهرستانی می گوید: عسلی که شکرک بزند حتما خالص است و عسلی که شکرک نزند ممکن است خالص یا ناخالص باشد. به طور کلی همه عسل های خالص شکرک می زنند ولی مدت زمان لازم برای شکرک زدن عسل های مختلف با هم فرق می کند. بنابراین اگر عسلی که خریداری کرده اید عسل طبیعی ، خالص و اصیل باشد حتما شکرک خواهد زد ولی زمان شکرک زدن آن بسته به گل هایی که عسل از آنها بدست آمده است متفاوت خواهد بود. 5- چرا روش های معمول برای تشخیص عسل خالص از عسل تقلبی و مخلوط شده با شیره شکر و نیشکر و خرما و شیره میوه ها را رد می کنید؟ شما باید بدانید که عسل یک ماده ساده نیست که به راحتی بتوان در مورد آن قانون صادر کرد و همه آن قوانین درست باشند. مثلا عده ای برای تشخیص عسل طبیعی و خالص از عسل تقلبی و مصنوعی به غلظت عسل استناد می کنند و یک ملاک تشخیص و راه تجربی ارائه می دهند که با علم روز تناقض دارد. در رابطه با همین مثال دقت کنید که عسل طبیعی و اصل دارای خصوصیات پیچیده ای بوده و به راحتی تحت تاثیر شرایط محیطی قرار می گیرد. حتی عسل طبیعی ، خالص ، واقعی ، ناب و ممتاز نیز در محیط گرم به سادگی روان می شود ولی در محیط سرد بسیار سفت و چسبنده می گردد. همچنین عسل مرغوب نیز در محیط مرطوب به راحتی رطوبت را جذب می کند ولی در محیط خشک رطوبت آن کاهش می یابد. 6- آیا شکرک زدن یا رس کردن عسل به دمای محیط نیز بستگی دارد؟ دما تنها عامل موثر در رس کردن نیست اما دقت کنید که در دماهای پایین تر از 14 درجه سانتی گراد احتمال شکرک زدن عسل طبیعی افزایش می یابد زیرا در این دما عسل چسبندگی خود را از دست می دهد و مواد خارجی آن شروع به رسوب می کنند و هسته های بلور را بوجود می آورند. به این دلیل عسل در زمستان بیشتر شکرک می زند. 7- چه عوامل دیگری در شکرک زدن عسل اصل طبیعی نقش دارند؟ بجز دما ، رطوبت نیز در رس کردن عسل خالص نقش دارد. آنچه در عسل طبیعی متبلور می شود در واقع گلوکز هیدرات است و میزان آن به مقدار رطوبت و آب عسل بستگی دارد. به طور مثال عسل های طبیعی مازندران به دلیل رطوبت بالا تقریبا بعد از دو ماه شکرک می زنند ولی عسل های طبیعی البرز رطوبت کمتری داشته و حتی ممکن است تا یکسال شکرک نزنند. میزان گلوکز موجود در عسل طبیعی نیز عامل مهمی در تعیین زمان شکرک زدن عسل است. هر چه گلوکز عسل خالص بیشتر باشد زودتر رس می کند. مثلا عسل اقاقیا که گلوکز کمی دارد حتی پس از چهارسال نیز ممکن است شکرک نزند ولی عسل اصل کلزا و عسل خالص آفتابگردان که گلوکز زیادی دارند پس از چند هفته می توانند شکرک بزند. اجسام و مواد خارجی مانند ذرات موم، گرده گل ، گرد و غبار و... نیز می توانند به عنوان هسته های تبلور عمل کرده و شکرک زدن یا متبلور شدن عسل طبیعی را تسریع کنند. دقت کنید که عسل طبیعی با موم (عسل مومی یا عسل شان ) نیز می تواند شکرک بزند. معمولا عسل مومی قدیمی و سیاه زودتر از عسل مومی تازه شکرک می زند. با توجه به موارد فوق شهد عسل و گیاهی که از آن شهد و گرده گل بدست آمده نقش مهمی در زمان شکرک زدن یا رس کردن عسل طبیعی دارد. 8- چگونه با حواس پنجگانه عسل طبیعی و مرغوب را از عسل مصنوعی و تقلبی تشخیص دهیم؟ البته این امر به تجربه زیادی احتیاج دارد اما به طور خلاصه می توان چنین گفت: حس شنوایی: از فروشنده در مورد گل عسل و خواص درمانی عسل طبیعی مورد نظر خود سوال کنید. اگر جواب روشنی دریافت نکردید جای شک وجود دارد. حس بینایی: رنگ عسل باید با نام عسل تناسب داشته باشد. به عنوان مثال عسل طبیعی قنقال و مرکبات زرد رنگ هستند ولی عسل خالص آویشن و کنار ( سدر ) قرمز تیره هستند. عسل شوید سیاهرنگ می باشد. حس لامسه: زنبورداران این توانایی و تجربه را دارند که وقتی با انگشت خود داخل عسل می کنند تا حدودی می توانند اصل یا تقلبی بودن عسل و نوع گل آن را تشخیص دهند. حس بویایی: هر نوع عسل طبیعی بویی متناسب با گل استحصال شده از آن دارد. عسلی که بوی خاصی ندارد کمی مشکوک به تقلبی است. حس چشایی: عسل خالص و اصل به جز مزه شیرینی ، طعمی مطبوع دارد که بسته به گیاه آن فرق می کند درحالیکه عسل های نامرغوب ، تقلبی ، مصنوعی و صنعتی به جز مزه شیرینی چیزی ندارند. تجربه: هر عسل طبیعی نوعی رفتار منحصر به خود دارد که ما را در شناخت عسل طبیعی یاری می دهد. مثلا عسل مرغوب کنار در حجم زیاد، کف می کند. عسل طبیعی گشنیز بویی تند دارد و مصرف آن کمی باعث سوزش گلو می شود. مرجع : سایت عسل کوهستان